"Pod Kielcami wszystko się zaczęło"  –  czyli rozmowa z Piotrem Liroyem Marcem, twórcą polskiej ustawy konopnej, który dzięki swojej determinacji i uporowi przywrócił Nam wszystkim możliwość czerpania dobra z konopi. Z Piotrem połączyła nas wspólna pasja, zaangażowanie, zdrowotne doświadczenia i zarazem miłość do konopi. Rozmowa ta jest doskonałym wstępem, ukazującym wagę bezkompromisowości Piotra w walce o dostęp do medycznej marihuany oraz ogólnie konopi. Spotykamy się u Piotra w mieszkaniu, po wspólnym nagraniu programu dla jednej ze stacji internetowych, jest późne styczniowe popołudnie, za oknem zima, lecz w mieszkaniu panuje ciągła wiosna, symbolizująca nadejście nowego. Bo wiele nowego musimy jeszcze zrealizować z Piotrem oraz Maciejem Sagal.  Ale o tym na końcu książki.

Tomasz Różański: Piotr, jak to się zaczęło?
Piotr Liroy Marzec: Wizyty u moich dziadków, na podkieleckiej wsi, kiedy nie rozumiałem, jako małe dziecko potęgi tych roślin, były bezsprzecznie iskrą, która zapoczątkowała ten pożar. ( śmiech ) Dziadek uprawiał konopie, obok wielu innych roślin, jednak opowiadał o konopiach, o konopnych sznurkach, konopnych workach i wszystkim co z konopi wytwarzał. To był wspaniały człowiek, który zaaplikował mi miłość do tych roślin. Wtedy, kompletnie nie miałem pojęcia, jak ogromny potencjał tkwi w tych roślinach, lecz czułem, że dziadek chce mnie zarazić miłością do potęgi natury. Babcia była natomiast pasjonatką przetworów, które z wielką pasją wekowała w słoje. Stały wszędzie. Latami babcia przygotowywała syropy, nalewki i przetwory z różnych roślin w tym z konopi.  Zatem dziadkowie, przyczynili się do dzisiejszej powszechności konopi w Polsce.

Tomasz Różański: Dziadkowie byli ważni w Twoim życiu?
Piotr Liroy Marzec:  Tak, bardzo. U dziadków spędziłem najlepszy czas. Nie rozumiałem wtedy, jak ważne jest to co mi opowiadają, tłumaczą czy pokazują. Czułem natomiast ich miłość do mnie i do natury, ogromną miłość dziadka do konopi. Gdyby dziadek żył, był by zapewne autorem wielu pomysłów związanych z konopiami. Na początku lat osiemdziesiątych ówczesna ustawa zakazała upraw konopi.

Tomasz Różański: Kiedy, już świadomie zacząłeś myśleć o konopiach?
Piotr Liroy Marzec: W 1991 roku wyjechałem do Francji, miałem wtedy dwadzieścia lat.  Tam poznałem konopie jako używki, haszysz, gandzia ( marihuana ) , były dość powszednie. Wcześniej w tej formie nie miałem z nimi styczności.  W Kielcach gdzie mieszkałem, nikt o tym nie słyszał. Na osiedlach robotniczych w moim rodzinnym mieście, był dostępny mak, butapren, psychotropy, różne dziwne rzeczy, takie czasy. We Francji pierwszy raz miałem okazje spróbować. Nie był to dla mnie miły epizod. Po dziesięciu latach, kiedy ostatni raz miałem kontakt z konopiami w zupełnie innej formie, poznałem konopie jako używkę. Nie zraziłem się jednak, gdyż od dziecka borykałem się z kilkoma chorobami. Choć epizod z konopiami, od zupełnie innej strony nie był sam w sobie fajny, to zauważyłem, że ustąpiły dolegliwości, które mi doskwierały.

Tomasz Różański: Możesz zdradzić te pozytywy?
Piotr Liroy Marzec: Tak. Stałem się nagle mniej nadpobudliwy, mogłem się skupić. Wiele, rzeczy które mi przeszkadzało w codziennym życiu, ustąpiło. Francja to był czas mojego rozwoju, jako muzyka, tam założyłem zespół i tworzyłem, marihuana mi towarzyszyła i pomagała w życiu i kreacji utworów.

Tomasz Różański: Czyli konopie Ci towarzyszą od dwudziestego roku życia w formie terapeutycznej.
Piotr Liroy Marzec: Tak, dzięki nim pozbyłem się uciążliwych dolegliwości. Wiele objawów, które przeszkadzały mi w codziennym funkcjonowaniu i tworzeniu, ustało.

Tomasz Różański: Wróćmy do Polski. Kiedy w Polsce postanowiłeś coś w temacie konopi zmienić.
Piotr Liroy Marzec: Pobyt we Francji pozwolił mi się artystycznie rozwinąć. Po powrocie do Polski, kontynuowałem karierę i pojawiła się Telewizja Polska. W 1992 roku udzieliłem wywiadu dla telewizyjnej dwójki, to chyba najstarszy wywiad telewizyjny w Polsce, o konopiach, o kontynuacji dzieła dziadka ( śmiech ). To był mój pierwszy, oficjalny telewizyjny speech ( przemowa ), w którym poruszyłem problem konopi od strony formalnej. Wtedy już chodził mi po głowie pomysł pracy społecznej czy nawet politycznej na rzecz konopi. Czułem wewnętrzną potrzebę i nie zgadzałem się z utartym mitem konopi jako narkotyku. Poczułem potrzebę, żeby walczyć ze stereotypami, żeby walczyć o prawo pacjentów do zdrowia. Z czasem zaczęło się to przejawiać w mojej muzyce.

Tomasz Różański: Czy to był czas, kiedy już pojawiły się organizacje i stowarzyszenia, pracujące na rzecz konopi?
Piotr Liroy Marzec: Nie, na początku były jakieś grupki osób, których wspólnym mianownikiem była potrzeba ukazania konopi w dobrym świetle. Przełom nastąpił wraz z upowszechnieniem internetu. Pojawiły się pierwsze marsze wyzwolenia konopi, zaczęło się konstytuować stowarzyszenie Wolne Konopie. To były lata dziewięćdziesiąte , kiedy zacząłem się angażować z Wolnymi Konopiami w tą ciężką walkę o prawdę i wolność. Następnie rok 95, kiedy pojawiłem się w USA. To był, też czas kiedy w USA oraz w internecie pojawiało się dużo dyskusji i informacji na temat konopi. ( W 1985 roku na rynku amerykańskim pojawił się pierwszy lek na bazie konopi, dla pacjentów z HIV/AIDS i rakiem. W 1992 roku kolejny, przełomowy w walce z epilepsją. ) Pobyt w USA oraz internet, to były bodźce, które ostatecznie przekonały mnie do działania.

Tomasz Różański: Czy to był czas, kiedy aspekt medyczny, był już priorytetem.
Piotr Liroy Marzec: Tak, to właśnie był ten czas. Współpracując z organizacjami Cannaba czy Wolne Konopie, rekreacyjna funkcja konopi była mimo wszystko dominująca, ale aspekty medyczne były już wtedy ważne. No i rolnictwo, ze względu na pamięć dziadka, dla mnie aspekt rolnictwa konopnego był bardzo ważny. Początkiem tej wielkiej rewolucji… ( przerywam Piotrowi słysząc słowo rewolucja ).

Tomasz Różański: Rewolucji? Rozwiń proszę.
Piotr Liroy Marzec: Tak, to był rewolucyjny projekt. Kurozwęki, to była rewolucja. 17 mln nasion posłużyło do obsiania pola, na którym powstała atrakcja turystyczna, która przyciągała tłumy, dając nam możliwość edukowania. To był 2013 rok, a do wejścia na teren labiryntu ustawiały się ogromne kolejki. Dzięki Kurozwękom, zaczęło być głośno o konopiach. To właśnie był początek rewolucji w Polsce. Labirynt Państwa Popiel w Kurozwękach to był strzał w dziesiątkę. Każdego sezonu kilkadziesiąt tysięcy osób, mogło dotknąć konopi, dowiedzieć się o nich. Tam powstały pierwsze plany edukacji rolników, zresztą nie tylko rolników. Wtedy pojawił się generalnie temat edukacji. ( o tym na końcu książki)

Tomasz Różański: Czy to były Twoje pomysły, czy ktoś Ci w tym pomagał.
Piotr Liroy Marzec: Od samego początku otaczałem się pasjonatami. Razem kreowaliśmy pomysły z Wolnymi Konopiami. To był też czas, kiedy stworzyłem stronę : posadzkrzak.pl , na której edukowałem i prowadziłem za rękę, każdego kto chciał posiać konopie. Wiedziałem jednak, że musze wyjść poza sznurki, worki i przetwory dziadków. To był czas triumfu Rick Simpson Oil , przynajmniej w USA. Dla mnie jasne już było, że musze walczyć o uwidocznienie aspektów zdrowotnych konopi. W tym czasie wszystkie organizacje ,,wolnokonopne” w Polsce wymieniały się doświadczeniami i wiedzą z przyjaciółmi na całym świecie.

Tomasz Różański: Czy mieliście wtedy wsparcie środowiska medycznego?
Piotr Liroy Marzec: Nie, zdecydowanie nie! Wtedy było zgoła odmiennie. Mieliśmy natomiast wolontariuszy, np. na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. To jednak od strony medycznej był temat tabu. Natomiast mieliśmy już wtedy siłę przebicia dzięki marszom wyzwolenia konopi, organizowanym przez Wolne Konopie. Na marszach pojawiało się ponad trzydzieści kila tysięcy uczestników. Zaczęliśmy być zauważani.

Tomasz Różański: Czy to już był czas pacjentów?
Piotr Liroy Marzec: To był czas, kiedy, wielu ludzi narażało swoje życie, produkując ekstrakty konopne dla nieuleczalnie chorych. Skuteczne ekstrakty. Niestety wiele osób, za to trafiało do więzienia, nie zarabiając na tym złotówki. Po prostu chcieli dać ulgę najbliższym, którzy ciężko chorowali. Wśród pacjentów, było kilka znanych osób. I to wtedy, dostaliśmy wsparcie, wtedy tez pojawili się pierwsi lekarze, zainteresowani tematem. Przełomem było pojawienie się na marszu wyzwolenia konopi, pacjentów i ich rodzin, którym konopie dały nadzieję.

Tomasz Różański: Czyli z aspektu rolniczego i edukacyjnego, przeszliście do aspektu medycznego.
Piotr Liroy Marzec: Tak. Zaczęło być głośno w mediach o wyleczonych pacjentach. Chorzy i pacjenci dali nam wiatr w żagle. Wtedy pojawiła się też polityka.

Tomasz Różański: To wtedy pomyślałeś o polityce?
Piotr Liroy Marzec: Chciałem się poznać z Januszem Palikotem, który zaczął w swoim programie politycznym, mówić o konopiach. Z drugiej strony padł pomysł z Wolnych Konopi aby wystartować w wyborach. Po wielu deklaracjach polityków, tak naprawdę od 1997 roku, kiedy nic w tej tematyce nie było potem realizowanych, postanowiłem, że trzeba zacząć działać. Nie ważne z kim, liczył się cel. Pomimo, iż to Wolne Konopie były pomysłodawcą wejścia do Sejmu, to ja na sobie poczułem ogromną odpowiedzialność za cel jaki był wyznaczony. Przez niefortunny zbieg okoliczności i czyjąś nadgorliwość, w mediach pojawiła się informacja: Liroy jedynka u Palikota ! A nic jeszcze wtedy nie było ustalone. Wtedy nie wystartowałem. Wolne Konopie wystawiły kilka osób, lecz nikt w tych wyborach się do sejmu nie dostał. Obserwowałem bacznie, pracę i dyskusje nad konopiami w sejmie. Jedno było uderzające, zajęli się tym tematem ludzie, którzy kompletnie nie wiedzieli o czym rozmawiają.

Tomasz Różański: Czyli ta kadencja, była stracona?
Piotr Liroy Marzec: Tak, nie doszło nawet do pierwszego czytania w sejmie. Ale byłem obserwatorem i wyciągałem wnioski.

Tomasz Różański: I co w związku z Tym?
Piotr Liroy Marzec: Zacząłem się edukować z parlamentaryzmu, polityki, procesów legislacyjnych. Spotykałem się z profesorami i praktykami politologii. Chciałem być dobrze przygotowany. Sam dla siebie zacząłem odrabiać lekcje. Chciałem zgłębić jak ten system działa od środka. Kiedy zaczęły się przygotowania do kolejnych wyborów, nasiliłem swoją działalność. Wtedy miałem bardzo dobry kontakt z Pawłem Kukizem, który świetnie działał w samorządzie lokalnym.

Tomasz Różański: Czy to Paweł Kukiz namówił Cię do startu w wyborach do sejmu VIII kadencji ?
Piotr Liroy Marzec: Z Pawłem rozmawialiśmy często i na wiele tematów. On doskonale wiedział, że działam na rzecz konopi. Wspierałem Pawła w jego starcie, we wcześniejszych wyborach prezydenckich. Wtedy z Jędrzejem Sadowskim  już omawialiśmy jak powinien wyglądać projekt ustawy konopnej. Analizowałem ustawy konopne z innych krajów. W pracach z Jędrzejem, wewnątrz Wolnych Konopi skupiliśmy się na dobru pacjenta i aspektach medycznych konopi. Przyłączyło się wiele rodzin chorych pacjentów, w tym Dorota Gudaniec .

Tomasz Różański: Ale co z tym startem w wyborach?
Piotr Liroy Marzec: Zadzwonił pewnego dnia telefon. Był to człowiek od Kukiza. Zaproponował mi jedynkę w Kielcach. Wiedziałem, że odrobiłem lekcję. Skonsultowałem to z rodziną i decyzja była na tak. Miałem jeden warunek, który został spełniony. Nie chciałem się z nikim wiązać. Przystąpiłem do wyborów na końcówce, nie miałem zbyt wiele czasu. Moje postulaty były wolnościowe, ale priorytetem była medyczna marihuana. Nikt nie wierzył, że z takimi hasłami wejdę do parlamentu. Moja kampania oparta była o edukację konopną, w którą zaangażowały się media, np. TOK FM. No i udało się, głosami ponad dwudziestu dwóch tysięcy wyborców.

Tomasz Różański: Dostajesz się do Sejmu, zostajesz zaprzysiężony i ?
Piotr Liroy Marzec: I zaczyna się ciężka i mozolna praca. Najpierw opór. Zaczynam tłumaczyć, edukować. Udostępniam posłom ulotki. Jest ciężko.

Tomasz Różański: Napotkałeś na opór?
Piotr Liroy Marzec: Tak, opór i brak zrozumienia. Spotykam się z decydentami, szefami klubów, prezesami partii. Przekonuje, tłumaczę, wyjaśniam. Jak już wszystko jest na końcówce. Znowu opór. I znowu tłumaczenie. I znowu walka. To był bardzo trudny projekt na bardzo słabo podatnym gruncie. Na każdym etapie opór, niechęć, brak zrozumienia. Ale walczymy. Pojawia się Maciej Sagal. ( ale o tym na zakończenie ). Organizujemy spotkania w parlamencie tłumaczymy. O dziwo pierwsza rozmowa z prezesem Kaczyńskim przebiega stosukowo łatwo i po dziesięciu minutach rozmowy prezes twierdzi, że nie rozumie oporu. Ale to by było za piękne. Na kolejnej rozmowie, zmiana zdania. I tak w koło Macieju. Suma summarum, po setkach a może tysiącach godzin przekonywania, prac w podkomisjach, komisjach i całym procesie legislacyjnym, ustawa trafia pod głosowanie. Przechodzi większością głosów.

Tomasz Różański: Jesteś dumny z tego faktu?
Piotr Liroy Marzec:  Jestem szczęśliwy, że dwa lata później pacjenci dostali możliwość zrealizowania pierwszych recept na medyczną marihuanę w Polsce. Cały czas moim celem był powrót konopi, do kraju, w którym przed II wojna światową, były jedne z największych upraw na świecie. Celem nadrzędnym byli pacjenci i ich rodziny. Prawo do zdrowia, dzięki medycznej marihuanie stało się faktem.

Tomasz Różański: Co dalej?
Piotr Liroy Marzec: Pracujemy dalej, mamy do wykonania dużo pracy. Wiesz o tym doskonale. Musimy edukować, pokazywać pięćdziesiąt tysięcy możliwości wykorzystania konopi. Konopie to nie tylko medyczna marihuana, plastik konopny, pellet, włókna, suplementy, oleje CBD. To też żywność. To szansa dla świata. W tym celu od kilku lat pracujemy nad ogólnoświatowym projektem HUBBurger.com

Tomasz Różański: Piotr o HUBBurger.com będzie ostatni rozdział tej książki. Dziękuję Ci serdecznie za rozmowę i przybliżenie czytelnikom książki, faktów, które doprowadziły do powrotu tych roślin do łask. Wszystkiego konopnego
Piotr Liroy Marzec: Dziękuję.

Wywiad pochodzi z książki Tomasza Różańskiego ,,Konopie uratują świat”, która w czerwcu ukaże się nakładem Wydawnictwa Wena. Dla użytkowników Hubburger.com na pewno przygotujemy w związku z premierą niespodziankę! Gorąco zapraszamy też do obserwowania Tomasza Różańskiego w jego mediach społeczenościowych:

facebook i instagram